URhulumente wePhondo leMpuma Koloni uthi iziphumo zophicotho-zincwadi ezithiwe thaca nguMphicothi-zincwadi Jikelele zibonisa ukuphucuka okumandla ukusuka kuphicotho-zincwadi ezintlanu olungenaziphene kunyaka-mali ka-2018/2019, ukuya kwi-15 kwesi sithuba siphantsi kovavanyo.
Undlunkulu iBhisho ithi uMphicothi-zincwadi Jikelele, uTsakani Maluleke, uthe thaca iziphumo zophicotho-zincwadi ngethuba ebambe intlanganiso ngoLwesibini. Kwingxelo, iBhiso ikhuphe ingxelo ethi ngokwengxelo ka-AG, iziphumo zophicotho-zincwadi luka-2022/23 zibonisa ukuphucuka okumandla kumgangatho weengxelo zemali. Isithethi sikarhulumente uKhuselwa Rantjie uthe, amashumi amabini kumaziko karhulumente aphicothiweyo athe afumana izimvo zophicotho-zincwadi ezingenachaphaza, ishumi elinesihlanu lafumana iingxelo zophicotho-zincwadi ezicocekileyo, azichanekanga kodwa zingafunyaniswanga nto, lo gama amahlanu afumana izimvo zophicotho-zincwadi ezingenachaphaza, kodwa afumana iziphumo.
URaatjie uthi Okuqaphelekayo, iOfisi yeNkulumbuso iye yaphucuka ukusuka kwabangenachaphaza yaza yafumana iwonga lokucoca, yazimanya noNondyebo wePhondo, uLawulo lweNtsebenziswano neMicimbi yezeMveli, uPhuhliso loQoqosho, iMicimbi yokusiNgqongileyo noKhenketho, iSebe loPhuhliso lwamaPhandle noHlengahlengiso lwezoLimo, iNdlu yoWiso-mthetho yePhondo, uKhuseleko loLuntu. kwakunye neMidlalo, uLonwabo, ubuGcisa neNkcubeko. URantjie uthe iSebe lezokuHlaliswa koLuntu, uPhuhliso lweNtlalo, neMisebenzi yoLuntu kunye neZiseko zoPhuhliso lilugcinile uluvo lophicotho-zincwadi olungenachaphaza alufumeneyo ngexesha lophicotho-zincwadi oludlulileyo.
Nangona kunjalo, uthe amasebe angamakhulu amathathu, esebe lezeMpilo, eleMfundo kunye nelezoThutho, afumene “izimvo zophicotho-zincwadi ezineziqinisekiso ezifunyenweyo. Asengunobangela wenkxalabo kulawulo lwephondo, kuquka ne-Arhente yoPhuhliso lwamaPhandle eMpuma Koloni (ECRDA) eziphumo zayo zophicotho-zincwadi. babuyile.” URantjie uthe uRhulumente wePhondo uziqaphele iinkalo ezifuna ukuhoywa, ingakumbi kwizikhundla eziphambili zonikezelo lweenkonzo nakumashishini karhulumente. “Iphondo liqinisekise ukuzinikela kwalo ekuxhaseni nasekuthatheni amanyathelo izindululo zika-AG malunga nokwakha amaziko anobuchule, aphendulayo, nasabelayo ukuze enze ngokwesigunyaziso salo,” utshilo. Kodwa, kwizinto azifumeneyo uMphicothi-zincwadi Jikelele uye waqaphela ukuba, nangona kukho izindululo kwixesha elidlulileyo, ulwaphulo-mthetho lusaqhubeka nangona iSCOPA nayo ibilandelela, isenza izindululo, kwaye icela ubungqina bolawulo lweziphumo. “Inqanaba lenkcitho engaqhelekanga eyenziweyo liye licutha kancinane, nangona kunjalo, isantya sokujongana ne-UIFW yangaphambili siyacotha.
Akukho kubekwa kweliso ngokwaneleyo kweeprojekthi zeziseko ezingundoqo kwaye kukho ubungqina bekhontrakthi engalunganga kunye nolawulo lweprojekthi, utshilo uMaluleke. Uthe uNondyebo wePhondo kungoku nje iphonononga izicwangciso zophuculo lophicotho-zincwadi ezisele ziphuhlisiwe, nangona iSebe lezeMali neOfisi yeNkulumbuso lingenelele, kumjikelo odlulileyo, la masebe mathathu anezimvo ezifanelekileyo.